Romamuseum draagt bij aan acceptatie Roma (met video)

Midden in de Romawijk Zábrdovice valt de kleurrijke gevel van het Romamuseum op. Deze levendige en rumoerige wijk ligt op ongeveer vijftien minuten afstand van het centrum van Brno. Ondanks de regen spelen er opvallend veel kinderen op straat. ‘‘De jonge generatie kan ervoor zorgen dat het slechte imago van de Roma verandert’’, vertelt Lucie Křížová. Als hoofd  pr-afdeling van het Romamuseum heeft ze veel ervaring met de buurt en de Roma die daar wonen.

In Tsjechië wonen volgens de laatste volkstelling van 2001 ongeveer 11.500 Roma. Maar dit cijfer geeft een vertekend beeld. Doordat er vooroordelen over Roma zijn, geven ze vaak een andere etniciteit op. ”Vooral criminaliteit en een hoge werkloosheid zijn aanleiding voor allerlei vooroordelen”, aldus Křížová.

Het valt haar op dat de discriminatie van Roma met golven komt. ‘’Uit onderzoek is gebleken dat in 2005 het niet-accepteren van de Roma in Tsjechië rond de 75 procent lag. Op dit moment ligt dat percentage rond de 85 procent.’’  Křížová vindt het vreemd dat de discriminatie in deze tijd nog zo hoog kan zijn. Maar dat er wordt gediscrimineerd snapt ze deels. ”Door de crisis is de werkloosheid onder de Roma afgelopen jaar nog meer gestegen. Hierdoor zijn ze vaak gedwongen om te stelen en dat is vaak het enige wat de Tsjechen zien.”

Het Romamuseum in Zábrdovice, dat dit jaar twintig jaar oud is,  kan volgens Křížová een kleine bijdrage leveren aan de acceptatie van Roma in Brno. Door middel van tentoonstellingen worden mensen geïnformeerd over de geschiedenis en de cultuur. Collecties van fotoportretten, video’s en krantenartikelen zijn daar een goed voorbeeld van. ‘’We krijgen ook veel scholen over de vloer en voor buurtkinderen organiseren we eens per week een kinderclub.’’

Maar of de acceptatie van de Roma ooit echt zal veranderen, vindt Křížová moeilijk te zeggen. ‘’De mentaliteit van de Roma zal ook anders moeten worden.’’ Ze benadrukt dat dit niet voor iedereen geldt. ‘‘Sommige Roma proberen echt om aan een baan te komen, maar dan zien de werkgevers aan de achternaam waar ze vandaan komen.’’ Mede door die vorm van discriminatie haken veel Roma af bij het zoeken van een baan.

Het lijkt erop dat ook in Tsjechië het spreekwoord ‘Je kunt niet iedereen over één kam scheren’ geldt. Een culturele groep met een lange geschiedenis die door vooroordelen maar moeilijk geaccepteerd wordt. Het Romamuseum in Zábrdovice hoopt in de toekomst een grotere bijdrage te leveren aan die acceptatie. Als het aan de Roma zelf ligt moet er meer gebeuren dan alleen de acceptatie. Een van de Roma jongens uit de buurt: ”De menselijkheid moet nog beginnen met bestaan.”

Een reportage over de discriminatie van Roma in Brno en hoe die door de buurtbewoners zelf wordt beleefd:

Tekst: Anoushka Lakerveld, regie: Niels Peuchen, camera: Sarah Dienaar en Andreke Moedt, montage: Niels Peuchen en Andreke Moedt, voice-over: Robbie Kammeijer