Student zijn in Brno: “Ik deel mijn keuken met 250 huisgenoten”

Een kamer van tien vierkante meter voor 64 euro per maand, met een schoonmaakster die elke dag het huis van kelder tot schoorsteen schoonmaakt. Dat is het gelukkige lot van een Brno’se student. Het lijkt te mooi om waar te zijn, maar dit verhaal heeft een keerzijde. Hierover vertelt Andrea Bokorova (21), studente Kunst, die woont in het ‘Trvdého Koleje’-studentenhuis. Met duizend anderen.

Het Trvdého Koleje is één van de twaalf studentenflats van de Masaryk University in Brno. Elke universiteit in de stad heeft haar eigen flat, waar alleen studenten van die universiteit worden toegelaten. Zo zijn de jongeren vaak niet alleen studie-, maar ook huisgenoten. Andrea wijst op het gemak dat hiermee gepaard gaat. ‘Als ik een probleem heb met mijn computer, loop ik naar een ICT-student, en als ik een taalprobleem heb, ga ik naar een huisgenoot die talen studeert.’

Net als Utrecht en menig andere studentenstad in Nederland, heeft Brno een schrijnend tekort aan kamers. Andrea deelt haar kamer met twee vriendinnen van de universiteit. De tien vierkante meter is volgebouwd met een stapelbed en een los bed op de grond, een opbergkast en twee bijzettafeltjes die als bureau dienst doen. ‘Ik zou mij eenzaam voelen als ik geen kamergenoten had’, vertelt Andrea. Toch zijn de studenten zich bewust van het feit dat zij niet in een ideale situatie leven. Marianna, studente Nederlands en ex-bewoonster van de flat, heeft haar kamer nooit aan haar ouders durven laten zien. ‘Zodra ik meer geld heb, vertrek ik om een beter onderkomen te zoeken, voor mijzelf’, erkent Andrea.

Delen is het motto in het Trvdého Koleje. Op de lange gang komen tientallen deuren uit, waarvan één de keuken blijkt te zijn. ‘De keuken deel ik met de rest van de verdieping,’ vertelt Andrea, terwijl ze haar persoonlijke kluisje in de keuken aanwijst. ‘De verdieping telt ongeveer 250 man, toch loopt het nooit uit op ruzie of onenigheid. In Tsjechië eten veel mensen in de middag warm, wat voor studenten betekent dat ze op school eten. ‘s Avonds eten ze dan vaak een boterham en hebben ze weinig in de keuken te zoeken. Voor douchegelegenheid zijn twee ruimtes ingericht. De douches zijn afgesloten met gordijnen en in de andere ruimte zijn een paar wasbakken. Met zoveel mensen een paar douches delen lijkt vragen om lange rijen, maar dat valt mee, volgens Marianna en Andrea. ‘Een enkele keer staat er een korte rij. Dan moet je een kwartiertje wachten, of je gaat naar een andere verdieping.’ In tegenstelling tot de slaapkamers is in de badkamers geen scheiding tussen mannen en vrouwen.

Een kamer in het bekendste studentenhuis van de Masaryk University kost 64 euro in de maand, wat vaak door de ouders betaald wordt. Hoewel dit bedrag voor Nederlandse begrippen laag is, kan een student in Tsjechië het niet zomaar opbrengen. Slechts een enkeling heeft een bijbaan. ‘Een bijbaan is een luxe hier. Er is voor studenten gewoon bijna geen werk’, legt Andrea uit. Studenten die wel een baantje hebben, werken in de horeca, waar ze 2,50 euro per uur verdienen.

Hoewel studeren in Tsjechië gratis is, krijgen degenen die ver van de universiteit wonen, toch geld. De studenten van de Masaryk University die meer dan honderd kilometer van de universiteit wonen, krijgen een zogenoemde accommodatiebeurs. Die beurzen kunnen verschillen, omdat de universiteiten zelf het bedrag mogen bepalen. Voor de Masaryk-studenten bedraagt de beurs, omgerekend, iets meer dan honderd euro per semester.