Kamenná Kolonie: alleen voor excentriekelingen (met foto’s)
Het lijkt alsof een blik excentrieke mensen is opengetrokken. Een man met een leren cowboyhoed geniet van zijn biertje op de stoep van lokale buurtkroeg De Duck. In het café is een groepje paradijsvogels druk in gesprek; de muren hangen vol zelfgemaakte kunst. Verderop in de straat wandelt een uitgedoste vrouw. Haar opvallende grote jurk in alle kleuren van de regenboog komt duidelijk niet uit de winkels van Brno. Wonen in de Kamenná Kolonie is populair bij excentriekelingen.
Met ongeveer honderddertig huisjes is de ‘Stenen Kolonie’ een ware hemel voor creatieve geesten als kunstenaars, architecten en schrijvers. Het minidorpje ligt aan de oevers van de rivier Svratka, als een groene heuvelachtige enclave bij het stadscentrum. De huizen werden in de jaren twintig gebouwd door de arbeiders van een nabijgelegen steenfabriek. Het waren geen riante onderkomens.
In de jaren zestig werd de arbeiderswijk een toevluchtsoord voor avonturiers. De Stenen Kolonie werd een gedoogzone met een halflegale status. Deze situatie heeft tientallen jaren geduurd en nog steeds hebben de bewoners geen recht om enige nieuwbouw te plegen. Zelfs de bouw van een nieuwe badkamer is uit den boze.
Architect Petr Hurníková woont al ruim twintig jaar in de Stenen Kolonie. Zijn gele huisje valt op en de blauwgeverfde kozijnen geven het een Toscaans tintje. ”De vrijheid die je hier hebt is zo anders”, vertelt Petr. Zijn passie voor kunst is in en rondom het huis duidelijk te zien. Overal staan en hangen beelden, objecten en schilderijen. De architect blijkt een voorliefde voor Jezusbeeldjes te hebben. Vrouw Kamila heeft ook een kunstenaarsachtergrond. Zij geniet net als Petr van de vrijheid in de Kamenná kolonie. “Maar het is niet altijd zo geweest”, erkent Kamila, terwijl ze trots haar galerij met witte beeldjes toont.
Ondanks de charme van de wijk zijn er ook problemen waar het gezin Hurníková tegenaan loopt. “Sommige huizen zijn in slechte staat. Er is elke dag wel wat om te verbouwen.” Petr laat de scheuren in het plafond zien, dat inderdaad op het punt van instorten staat. Het onderhoud is een voortdurende zorg. Want als een huis instort, is het feest voorbij. Volgens de gemeentelijke bepalingen hebben de bewoners niet het recht om een nieuw huis te bouwen. “Er is pas een huis hierachter ingestort, maar er wordt gewoon niets aan gedaan.”
De bewoners van Kamenná Kolonie zijn al jaren bezig om het recht op nieuwbouw te krijgen. Ze overwegen het hogerop te zoeken. “Nu we lid zijn van de Europese Unie hebben we een kans om ons daarop te beroepen”, aldus Petr.
Toch snapt Kamila wel waarom de wijk nog steeds geliefd is onder kunstenaars. “Het is net zo duur als een huis in de stad, maar de romantische uitstraling trekt iedereen aan. De mensen, de kunstenaars, de sferen, het is hier allemaal.” Op de stoep van De Duck zit nog steeds de excentrieke man met leren cowboyhoed. Lachend wijst Petr naar de cowboy. “Dat soort dingen zie je niet in de stad.”