Column: Tussen beeldvorming en werkelijkheid

“Dit is dé Romastraat van Brno”, zegt de Tsjechische tolk vrolijk in uitstekend Nederlands. Wij kijken hem verbaasd aan. Voor ons zien wij een levendige straat, waar regelmatig een tram voorbij rijdt, mensen ongedwongen wandelen en glimmende auto’s geparkeerd staan.

Aan onze tolk Michal vroegen wij een half uur eerder waar een typische Romastraat was. Terwijl wij erheen liepen, fantaseerden we over kapotte huizen, gebroken ramen, gezinnen die doelloos voor zich uit staarden. In mijn hoofd dacht ik zelfs over schmutzige woonwagens en agressieve, schreeuwende mensen. En nu ga ik iets raars zeggen: als filmer, maar ook als gewoon mens, was deze ‘nette’ straat een teleurstelling.

Je hebt de camera gereed om al deze sfeerbeelden uit je hoofd vast te leggen. Maar dan blijkt dat deze beelden niet bestaan. Er is aan deze straat niets anders te zien dan aan alle andere straten van Brno. Met een teleurgesteld gezicht laat ik mijn camera zakken. Erg eigenlijk: dat de situatie dus veel beter is dan ik dacht en dat ik daar niet blij mee ben. De mensheid is doordrongen van sensatielust.

Na lang zoeken zien we een klein binnenhofje, dat wél iets meer in de buurt komt van ‘achterstandswijk’. Wat doe je? Film je alleen dat ene stukje dat er totaal verloederd uitziet en maak je een schokkend stukje over de slechte omgeving waarin de Roma leven? Of laat je eerlijk beide kanten zien?

Ja, de laatste optie is een stuk minder ‘boeiend’, maar het is onze taak als journalist om een juist beeld te schetsen en niet mee te doen aan de negatieve beeldvorming die veel media (ook hier in Brno) de wereld in brengen. Met wat pijn in mijn hart, dat wel.